حافظه و یادگیری

دستگاه عصبی

روش مطالعه زیست شناسی 2

روش مطالعه زیست شناسی

 

این سه اصل عبارت اند از: الف) عمیق خواندن؛  ب)مفهومی خواندن؛ ج) ترکیبی خواندن

1⃣ ا  صل اول عمیق خواندن زیست شناسی: خیلی ها و حتی آنهایی که ادعا می کنند بهترین مشاور هستند تفاوت بین “مفهومی خواندن” و “عمیق خواندن” را بلد نیستند. بگذارید با یک مثال از کتاب درسی موضوع را برایتان روش کنم.

مثلا در فصل ۵ سال دوم در مورد حشرات می خوانیم که«سیستم تنفسی حشرات از تعدادی لوله های درونی به نام نای تشکیل شده است. شاخه های نای در سراسر بدن منشعب هستند. تبادل گازهای تنفسی از این انشعابات با سلولهای بدن به طور مستقیم و بدون نیاز به همکاری دستگاه گردش مواد صورت میگیرد». خب بیایید با هم این قسمت از کتاب درسی را از لحاظ عمین خواندن بررسی کنیم. ببنید بچه ها دانش آموزان تجربی باید وقتی با چنین متن های پر ملاطی در کتاب درسی مواجه میشند باید خیلی عمین آن را مطالعه کنند.

حالا اینکه گفتم یعنی چه؟ ببنید در متن کتاب اشاره شده “تعدادی لوله درونی” یعنی دانش آموز دقیقا باید با تفکر طراح سوال به متن کتاب درسی نگاه کند.ممکن است طراح بیاید و به جای واژه “درونی” واژه “بیرونی” را قرار دهد بنابراین کسی که متن را به دقت نخوانده در چنین تله هایی خواهد افتاد.یا مثلا گفته لوله ها….دقت کنید حتی شما باید دقیقا به این “ها” نیز توجه داشته باشید. ممکن است طراح بیاید و به جای “لوله ها” بگوید “یک لوله درونی”. شاید در ابتدا برای شما این روند مسخره و یا حتی خسته کننده باشد.اما شما اگر میخواهید نتیجه بگیرید باید چنین دید را نسبت به درس زیست شناسی به یک روند تبدیل کنید. همچنین در عبارت بالا توجه به واژه های “نای” – “در سراسر بدن” – “به طور مستقیم” و نیز “بدون نیاز به همکاری دستگاه گردش مواد” بسیار بسیار مهم هست.

شما میتوانید در هنگام مطالعه با استفاده از خودکار های رنگی گوناگونی آنها را مشخص کنید. مثلا برای قید ها رنگ قرمز برای شکل ها و زیر نویس های آنها رنگ سبز و برای متن کتاب درسی و توجه به واژه های اینچنینی نیز رنگ صورتی را انتخاب کرده و هایلایت نمایید. حال شما با انجام این مرحه اصل اول را رعایت کرده اید.

 

2⃣    اصل دوم مفهومی خواندن: شاید طراح سوال بیاید و در رابطه با این مطلب تستی طراحی کند که یکی از گزینه های آن این باشد: در ملخ هموگلوبین گاز اکسیژن را به ماهیچه های عقبی میرساند. کسی که عمیقا درس را خوانده باشد متوجه میشود که این گزینه غلطی است. چرا که گفته هموگلوبین اکسیژن را حمل میکند. در حالی که گفتیم سیستم گردش مواد دخالتی در تنفس جانور ندارد بنابراین…. شما با اجرای این مرحه اصل دوم را نیز پشت سر گذاشته اید.

 

 

 

3⃣    اصل سوم ترکیبی خواندن زیست شناسی: شما که واژه “حشرات” را شنیده اید باید تمامی نکات ترکیبی آن را هم کار کنید اعم از: داشتن گردش خون باز +فراوان ترین و موفق ترین جانوران در طول تاریخ زمین+دفع اوریک اسید و…..با رعایت این سه اصل و البته مرور های متوالی میتوان یک درصد فوق العاده بالا کسب کرد. دیگر اینکه اصلا و ابدا در مطالعه زیست زیاده روی نکنید.یعنی کم نیستند دانش آموزانی که وقت ریاضی و فیزیک و عربیشون را میذارند روی زیست و این یک اشتباه محض است.

روش مطالعه زیست شناسی 1

بسیاری از دانش آموزان  دائما درباره شیوه های مطالعه موثر زیست شناسی سوال می پرسند. مطالب زیر که از اینترنت جمع اوری شده است (تمام ان مورد تایید بنده نیست) تا حدودی نیازهای ایشان را براورده می سازد. امیدوارم در فرصت مناسب به صورت تخصصی و دقیق مطالبی در این باره تقدیم نمایم.

درس زیست شناسی از مهم ترین دروس تخصصی رشته تجربی و جزو محبوب ترین دروس در این رشته است که باعث علاقه مندی بسیاری از داوطلبان رشته تجربی برای تحصیل در رشته پزشکی است. ضریب این درس در کنکور تجربی بالاترین ضریب را دارد به همین دلیل است که روش خواندن زیست شناسی دغدغه بسیاری از داوطلبان رشته تجربی شده است. درس زیست شناسی بیشترین سوال را در بین دروس تجربی در کنکور سراسری به خود اختصاص داده است. داوطلبانی که علاقه مند به تحصیل در رشته های زیر گروه پزشکی در دانشگاه هستند باید بدانند که این علاقه آنها مستلزم کسب درصد بالایی در درس زیست شناسی در کنکور سراسری است که این امر نیز مطالعه بسیار عمیق و مفهومی این درس را می طلبد.

در سال های اخیر شاهد تست های شمارشی مفهومی و ترکیبی مانور بیشتر در مبحث زیست گیاهی تست های محاسباتی سنگین تر از مبحث ژنتیک بوده ایم که این خودش زنگ خطری است برای داوطلبان که دیگر تست های صرفا حفظی در کنکور مطرح نمی شود. برای موفقیت در درس زیست شناسی نیازمند تغییر نگرش داوطلبان در نوع و شیوه مطالعه آن ها در درس زیست شناسی هستیم که در ادامه به نحوه مطالعه صحیح زیست شناسی می پردازیم :

1-    پیش خوانی یا مطالعه روزنامه وار : توصیه می شود داوطلبان قبل از تدریس معلم در کلاس مطلب مورد نظر را یک مرتبه پیش خوانی کنند تا کلیت مبحثی که قرار است استاد مربوطه تدریس کند را بفهمند این کار باعث می شود داوطلب در مسیر مطالعه درست فصل مربوطه قرار بگیرد و مطالب مهم را از مطالب فرعی در فصل مربوطه تمایز دهد.

2-    تمرکز بالا و یاداشت برداری از تدریس استاد : بهتر است داوطلبان با دقت فراوان به تدریس استاد گوش دهند و در دفتری به نت برداری از مباحثی که استاد تدریس می کند و مطالبی که توجه ویژه در هنگام تدریس به آن ها دارد بپردازد.

3-    تقسیم بندی یک فصل برای مطالعه:  داوطلبان می توانند برای مطالعه یک فصل از درس زیست شناسی به صورت پاراگراف به پاراگراف آن را مطالعه کنند. به این صورت که ابتدا یک پاراگراف را به صورت روزنامه وار مطالعه کرده و زیر کلمات مهم آن خط بکشد و یا با ماژیک مارکر کند. در دور بعد با دقت بیشتر و عمیق تر مطالعه کنند و در آخر پاراگراف را از حفظ بازگو کنند. در انتهای مطالعه یک فصل از کتاب به صورت پاراگراف به پاراگراف داوطلب در برگه ای خلاصه ای از تیتر ها و مطالبی که خوانده است را بنویسد چرا که این کار به یادگیری بیشتر داوطلب کمک زیادی خواهد کرد.

4-    ترکیبی خواندن زیست شناسی: همان طور که گفتیم در سال های اخیر شاهد تست های ترکیبی زیادی از فصول مختلف زیست و هم چنین از کتاب های جداگانه بوده ایم. به این صورت که ممکن است از فصل ایمنی که فصل اول زیست سال سوم است به صورت ترکیبی با فصل ششم از زیست سال دوم دبیرستان که مبحث گردش خون است تست ترکیبی طرح کنند. برای اینکه داوطلب بتواند از پس تست های ترکیبی در کنکور سراسری بر بیاید نیازمند ترکیبی خواندن زیست شناسی است. برای همین داوطلب در هنگام مطالعه هر پاراگراف از فصلی که می خواند باید با ذهن باز مطالعه کند و اگر قابلیت ترکیب با مباحث دیگر از کتاب های زیست دبیرستان داشت مبحث مربوطه را نیز مطالعه کند و در صورت نیاز به نوشتن نت در حاشیه های کتاب درسی بپردازد.

5-    توجه به ریزه کاری ها در خواندن زیست شناسی :درس زیست شناسی به مانند درس ریاضی و فیزیک دارای قوانین ثابت و مشخصی نیست و در متن کتاب درسی قید های زیادی مشاهده می کنیم مثل (اغلب برخی بعضی ….) که اخیرا به شدت مورد توجه طراحان کنکور قرار گرفته است در هنگام خواندن زیست شناسی حتما توجه به این قید ها داشته باشید. شکل های کتاب درسی اهمیت بسیار زیادی دارد هم در تفهیم هر چه بیشتر مطالب درسی کمک زیادی به شما می کند و هم اخیرا چه به شکل مستقیم و چه به شکل غیر مستقیم تست های مفهومی از آن ها طرح می شود.

6-    مرور مطالب: همانطور که عرض کردیم با نوجه به اهمیت ویژه درس زیست شناسی در کنکور تجربی توصیه می شود این درس که سه کتاب دارد به کرات مورد مطالعه قرار بگیرد خواندن زیست به صورت چندین باره کتاب های درسی کمک بسیار زیادی به داوطلبان می کند تا به تمامی مطالب این درس تسلط کافی پیدا کنند. حتما توصیه می شود در برنامه مطالعه روزانه خود برای خواندن زیست شناسی وقت کافی بگذارید. باید به مرحله ای از تسلط برسید که با دیدن جمله اول هر صفحه مطالب اون صفحه را به طور کامل بازگو کنید و حتی مطالب ترکیبی و مرتبط با آن را که در کتاب های زیست دیگر است نیز در ذهن خود به یاد آورید. مرور زیاد و تسلط خوب به مباحث کتاب درسی سرعت العمل شما را در پاسخ گویی به سوالات این درس چندین برابر می کند.

7-    خلاصه برداری :توصیه می شود مطالب مهمی که شاخص و پرتست هستند و بیشتر مورد توجه طراحان کنکور بوده است را بر روی برگه هایی نمودار درختی از آن ها تهیه کنید و بر روی دیوار منازل خود بچسبانید تا هر روز برایتان مرور شود. مثل فصول باکتری شارش انرژی قارچ و ویروس هل از زیست پیش دانشگاهی که کشیدن نمودار درختی بسیار مفید خواهد بود. شکل های کتاب های درسی را نیز هم می توانید بر روی کاغذ بکشید و مطالب پاراگراف های مرتبط با شکل را نیز در کنار آن بنویسید که بسیار کمک کننده خواهد بود. خلاصه برداری از نکات مهم در ماه های انتهایی در کنار تورق سریع برای داوطلبان حائز اهمیت است.

8-    مطالعه مبحثی :سوالات درس زیست شناسی در کنکور از چند مبحث مختلف تشکیل شده است. شامل سوالات گیاهی که از فصولی از زیست سال دوم و سوم دبیرستان ژنتیک که شامل فصل ۸ زیست سال سوم که ژنتیک مندلی نام دارد و فصل ۵ زیست پیش دانشگاهی که ژنتیک جمعیت نام دارد. این دو مبحث زیست شناسی جزو مباحث نسبتا سخت و پر تست سال های اخیر زیست شناسی بوده است. بهتر است داوطلبان این مباحث را به طور کلی بخوانند و جمع بندی کنند به ویژه که در کنار کتاب درسی در بازار برای این مباحث کتاب هایی موجود است که مطالب را به صورت دسته بندی و یکجا آورده است که می تواند کمک زیادی به داوطلب بکند. برای مبحث ژنتیک حتما بعد از خواندن کتاب و درسنامه کتاب های کمک آموزشی به حل کردن تست های سراسری بپردازید و از دست به قلم شدن نترسید و به هیچ عنوان قید تست های ژنتیک را نزنید. در مبحث زیست گیاهی خلاصه برداری و کشیدن خصوصیات گیاهان بر روی برگه هایی برای چسباندن به دیوار بسیار مفید و کمک کننده خواهد بود چرا که باعث مرور بسیار زیاد این مباحث پر تست می شود.

نکته: در خواندن زیست چه بهتر که ویژگی ها و خصوصیات کلی جانداران و یا گیاهانی که در کتاب درسی ذکر شده است ولی در بخش های مختلف کتاب درسی است را در هنگام خلاصه نویسی در کنار هم جمع آوری کنید تا مطالب دسته بندی خوبی برای مطالعه داشته باشید.

چند نکته پایانی در خواندن زیست شناسی :

مطالبی که در عنوان بیشتر بدانید در کتاب درسی مطرح می شود شاید به طور مستقیم مورد پرسش قرار نگیرد اما مطمئنا مفهوم این مطالب به درک هر چه بیشتر متن کتاب درسی کمک خواهد کرد.

توجه ویژه داشته باشید که هیچ منبع کمک آموزشی نمی تواند جایگزین کتاب درسی در زیست شناسی باشد.

دقت کنید که زدن تست های سراسری سال های اخیر شما را با خط ذهنی طراحان آشنا می کند و می تواند شما را در مسیر مطالعاتی صحیح قرار دهد.

در پایان مجددا قابل ذکر است که مهم ترین بحث در زیست شناسی تکرار هر چه بیشتر مطالب است. حتما روزانه خواندن زیست را در برنامه خود قرار دهید. از مباحث مختلف که مانور بیشتری بر روی آن ها است مثل زیست گیاهی، ژنتیک، قید های کتاب های درسی، شکل ها، مطالبی که در قسمت آزمایش کنید آمده است غافل نشوید. به تست های شمارشی که اخیرا بر تعداد آن ها در کنکور افزوده شده است، توجه ویژه ای داشته باشید. و در آخر تاکید میکنیم که از تست زنی خصوصا تست های سال های اخیر کنکور سراسری غافل نشوید.

هرم یادگیری

کتاب دغدغه ایران. استاد فرزانه دکتر محمد فاضلی. استاد دانشگاه شهید بهشتی)

انتشارات کویر منتشر کرد:

این کتاب که از دل ایران دوستی ماجراجویانه، سیاست پژوهی و سیاست ورزی زاده شده، برخی از مهم ترین چالش های مسیر پرخطر تحقق آزادی، امنیت و توسعه پایدار ایران را به زبان و در قالبی متفاوت پیش می کشد و امیدوارنه در راهکارها نظر می کند.

هر کس دغدغه ایران دارد، لطفا کتاب دغدغه ایران را بخواند

یاد یاران یار را میمون بود (همکاران دبیرستان شهید مصطفی خمینی اهواز)

کلاس درس تعاملی

مغز گوسفند (نیمکره های مخ، رابط های بین نیمکره ای، و ....)

کلاس تشریح مغز . دبیرستان نمونه مالک اشتر. شیروان

ساختار و عملکرد گیرنده های انسولین

ساختار و عملکرد گیرنده های انسولین

رضا مقدسی

مقدمه

 انسولین با اتصال به گیرندههای غشای سلولی، پاسخهای سلولی خود را آغاز می کند. این گیرندهها گلیکوپروتئینهای چند واحدیِ درون غشایی هستند که فعالیت تیروزین کینازیِ وابسته به تحریک انسولین دارند. میزان گیرندههای انسولینی سلولها متغیر است. بالاترین میزان بیان گیرندههای انسولینی، در سلولهای چربی، عضله اسکلتی و کبد، که بیشترین فعالیت را در سوخت و ساز قند، چربی و پروتئین در پاسخ به انسولین دارند؛ مشاهده می شود. اولین بار در در سال 1985، cDNA مربوط به گیرنده انسولین کلون شد. ساختارهای بلوری(کریستالی) پروتئین تیروزین و دمینهای خارج سلولی آن، به ترتیب،  در سالهای 1994و 2006 مشخص شد. از آنجا که انسولین اهمیت کلیدی در کنترل متابولیک دارد، مطالعه گیرنده آن موضوع جدی مورد علاقه پژوهشگران بوده است(1).

انسولین برای اثر بر سلوهای هدف، ابتدا به گیرندههای پروتئینی غشا متصل می شود و انها را فعال می کند. آنچه که باعث اثرات بعدی می شود، گیرنده فعال شده است، نه انسولین. گیرنده انسولین تترامری مرکب از چهار زیر واحد است: دو زیر واحد گلیکوپروتئینی آلفا و دو زیر واحد گلیکوپروتئینی بتا. تمام این زیر واحدها روی یک mRNA واحد سنتز می شوند و سپس به روش پروتئولیتیک از یکدیگر جدا می گردند و توسط پلهای دی سولفیدی به یکدیگر متصل می شوند. انسولین به زیر واحدهای الفا، که در خارج سلول قرار دارند متصل شده و باعث اتوفسفوریله شدن زیر واحدهای بتا در رادیکالهای تیروزین می شوند. بنابراین گیرنده انسولین نمونه­ای از گیرندههای مرتبط با آنزیم است. اتوفسفوریلاسیون زیرواحدهای بتای گیرنده، یک تیروزین کیناز موضعی را فعال می کند و این آنزیم موجب فسفوریلاسیون تعداد دیگری از آنزیم های داخل سلولی، در محل رادیکالهای سرین و ترئونین، از جمله گروهی به نام سوبسترای رسپتور انسولین(IRS) می شود. انواع مختلفی از IRS (مثل IRS-1, IRS-2, IRS-3) در بافتهای مختلف بیان می شوند. اثر نهائی، فعال کردن برخی دیگر از این آنزیمها و در عین حال غیر فعال کردن برخی دیگر است. بدین ترتیب، انسولین ماشین متابولیک سلولی را در جهت ایجاد اثرات مورد نظر بر متابولیسم کربوهیدرات، چربی و پروتئین پیش می برد.

باید دانست که  IRS فقط قسمتی از داستان است. موشهائی که در آنها ژن رسپتور انسولین حذف شده است تاخیر بارز در رشد رحم نشان می دهند، ناهنجاریهای سیستم عصبی مرکزی و پوست دارند، و در زمان تولد به علت نارسائی تنفسی می میرند. اما موشهائی که در انها ژن IRS-1 حذف شده است فقط تاخیر متوسط در رشد رحم را نشان می دهند و زنده می مانند و نسبت به انسولین مقاومند، اما از سایر جهات تقریبا طبیعی هستند. به این ترتیب، مسیرهای درون سلولی که در آنها IRS-1 دخالت ندارد بایستی در عمل انسولین دخالت داشته باشند. یک مسیر عمل انسولین از طریق Ras  و MAP کیناز برای پیشبرد نسخه برداری از بعضی  mRNA ها است. هنگامی که انسولین به رسپتور می چسبد رسپتورها به صورت قطعاتی دور یکدیگر جمع شده و احتمالا به روش آندوسیتوز با میانجیگری رسپتورها به داخل سلول برده می شوند. سرانجام، مجموعه های انسولین-گیرنده وارد لیزوزومها می شوند و در انجا رسپتورها ظاهرا تجزیه می شوند یا مجددا مورد استفاده قرار می گیرند. نیمه عمر رسپتور انسولینی حدود هفت ساعت است(2و3).

گیرنده‌های تیروزین کینازی (RTKs)، مانند گیرنده انسولین، خانواده بزرگی از گیرنده‌های غشای پلاسمایی با فعالیت ذاتی پروتئین کینازی هستند، که پیام‌های خارج سلولی را توسط مکانیسمی متفاوت از GPCRها انتقال می‌دهند. گیرندههای RTK دمین اتصال به لیگاند در سطح خارج سلولی غشای پلاسمایی و یک جایگاه فعال آنزیمی در سمت سیتوزولی دارند که به وسیله یک بخش گذار غشایی به یکدیگر متصل می‌شوند. دمین سیتوپلاسمی یک پروتئین کیناز است که اسیدهای آمینه Try موجود بر روی پروتئین‌های ویژه هدف را فسفریله می‌کند؛ گیرنده انسولین و گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی، مثال‌های بارز این نوع گیرنده‌ها هستند(4).

بیماری صرع

در دوران باستان، بیماری صرع را حالتی روحی می­ دانستند. در بین ­النهرین اعتقاد به اثر الهه ماه و جن­ گیری در بروز صرع داشتند و آن را "آفت دیو" می­ پنداشتند. در متون پزشکی بابلی به خط میخی حضور ارواح خبیث را علت بیماری می ­دانستند و برای درمان آن از روش­ های روحانی استفاده می­ کردند. در یونان باستان صرع را "بیماری مقدس" می­نامیدند و آن را مرتبط با تسخیر روح، جن و پدیده ­های ماوراء طبیعی می­ دانستند. بقراط منشا روحانی بیماری را رد کرد و علت آن را در مغز می­ دانست و به جای واژه بیماری مقدس از واژه "بیماری بزرگاستفاده می­ کرد.  بنابراین معانی و اسامی مختلفی که برای صرع لحاظ شده است، از طبیعت ناشناخته و پیچیده بیماری ناشی می­ شود.

بیماری صرع یکی ازمهم ­ترین بیماری‌های عصبی رایج در دنیا است که به­ دنبال اختلال در انتقال پیام‌های عصبی بین سلول‌های مغز بوجود می‌آید و می‌تواند در هر سنی رخ دهد. این بیماری که با تشنج همراه است در صورت عدم درمان مشکلات زیادی را برای بیماران به وجود می‌آورد. طبق تحقیقات انجام شده بیش از 70 میلیون نفردر دنیا به این بیماری مبتلا هستند که از این تعداد یک سوم آنان با وجود دریافت درمان‌های دارویی مختلف دچار تشنج‌های غیر قابل کنترل می‌شوند. احتمال ابتلا به صرع در همه افراد وجود دارد اما این مشکل بیشتر در کودکان (۳ تا ۶سال) و افراد مسن بالای ۵۵ سال دیده می‌شود. همچنین، به ‌طور نامحسوسی در مردان بیشتر از زنان دیده می شود. 

درمان مشخصی برای این بیماری وجود ندارد. اما به کمک دارو و سایر راهکارها می‌توان آن را کنترل کرد. وراثت در بعضی از انواع صرع نقش دارد. در عموم افراد، احتمال ابتلا به صرع در سنین زیر ۲۰ سال تنها ۱درصد است به طوری که اگر یکی از والدین به صرع وابسته به ژنتیک مبتلا باشد خطر ابتلای فرزند آنان به ۲ تا ۵ درصد افزایش می‌یابد. عوامل ژنتیکی افراد را مستعد اثرپذیری بیشتر از عوامل محیطیِ می‌کند. تشنج ممکن است در هر سنی رخ بدهد هرچند تجربه نشان داده است که این مشکل بیشتر در سنین کودکی و سنین بالای ۶۰ سال رخ می‌دهد.

‏

دکتر علی شریعتی، احیاگر اسلام انقلابی

علی شریعتی مَزینانی، مشهور به دکتر علی شریعتی (زادهٔ ۲ آذر ۱۳۱۲ در روستای کاهک، سبزوار – درگذشتهٔ ۲۹ خرداد ۱۳۵۶ در ساوت‌همپتون،انگلیس) نویسنده و جامعه‌شناس، پژوهشگر دینی اهل ایران، از مبارزان و فعالان مذهبی و سیاسی و از نظریه‌پردازان انقلاب اسلامی ایران بود. شریعتی نگرشی نوین به تاریخ و جامعه‌شناسی اسلام عرضه کرد. او بازگشت به تشیع حقیقی و انقلابی را نیرویی برای تحقق عدالت اجتماعی قلمداد می‌کرد. شریعتی، علاوه بر شهرت زیادش برای سهم داشتن در انقلاب ایران، به‌دلیل کارنامهٔ فعالیت‌هایش برای احیای مذهب و سنت در جامعه و بیدارگری دربارهٔ سلطنت وقت نیز شهرت داشته‌است. از زمان انقلاب تاکنون یادبودهای زیادی به یاد او برگزار و اجرا کرده‌اند؛ و از آن زمان نقدها و تجلیل‌های زیادی پیرامون آثار، آراء و تأثیراتی که او بر چند دههٔ معاصر ایران گذاشته وجود دارد.

او در ۴۴سالگی در انگلستان درگذشت و هم‌اکنون پیکر وی در مکانی نزدیک مقبرهٔ زینب کبری در دمشق سوریه به امانت سپرده شده‌است.

دکتر مصطفی چمران، الگوی عملی علم و ایمان

مصطفی چمران ساوه‌ای (١۰ مهر ۱۳۱١ تهران – ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ دهلاویه) معروف به دکتر چمران و شهید چمران، فیزیک‌دان، سیاستمدار (عضو شورای مرکزی نهضت آزادی ایران)، وزیر دفاع ایران در دولت مهدی بازرگان و دولت موقت شورای انقلاب از همراهان موسی صدر در تشکیل جنبش امل (لبنان)، نماینده دوره اول مجلس شورای اسلامی، از فرماندهان ایران در جنگ ایران و عراق و بنیان‌گذار ستاد جنگ‌های نامنظم در جریان جنگ ایران و عراقبود.

وی در دانشگاه تهران، تحصیلات خود را در رشته الکترومکانیک به پایان برد. سپس برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و درجه دکتری در فیزیک پلاسما کسب کرد. پس از گذراندن آموزش‌های نظامی در مصر، به لبنان رفت و به همراه موسی صدر، در تشکیل جنبش امل نقش مؤثری داشت و از فرماندهان آن بود. چمران در زمان تحصیل در دانشگاه تهران، در درس ترمودینامیک، شاگرد مهدی بازرگان بود. آشنایی او با بازرگان، عامل مهمی در ورود او به عرصه سیاست به‌شمار می‌رود. وی در دوران پس از کودتای ۲۸ مرداد در سازمان نهضت مقاومت ملی که زیر نظر افرادی چون مهدی بازرگان، سید رضا زنجانی و سید محمود طالقانیاداره می‌شد، فعالیت می‌کرد. در زمان تحصیل در خارج از ایران، او به همراه ابراهیم یزدی، علی شریعتی و صادق قطب‌زاده، شاخه خارج از کشوری نهضت آزادی ایران و همچنین انجمن اسلامی دانشجویان ایران در آمریکا را تأسیس کرد. پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران، او به ایران بازگشت و در دولت بازرگان، مدتی وزارت دفاع را برعهده داشت. او به عنوان یکی از اعضای نهضت آزادی، در دوره نخست مجلس شورای اسلامی از سوی مردم تهران به نمایندگی انتخاب شد.

در جریان جنگ ایران و عراق، وی یکی از فرماندهان ایران بود. چمران با شروع جنگ، به اهواز رفت و ستاد جنگ‌های نامنظم را بنیان‌گذاری کرد. از دیگر کارهای مهم وی ایجاد هماهنگی بین نیروهای ارتش، سپاه و نیروهای داوطلب مردمی بود که در منطقه حضور داشتند. مصطفی چمران در ۳۱ خرداد ماه ۱۳۶۰ در مسیر دهلاویه-سوسنگرد بر اثر اصابت ترکش خمپاره به پشت سرش در ۴٩ سالگی شهید شد.

تحریک الکتریکی مغز

 

در سال­های اخیر استفاده­ های متعددی از روش­های تحریک مغز تحت عنوان بیوفیدبک و نوروفیدبک معمول شده است. برخی از مراکز درمانی برای بهبود و ارتقای عملکردی شناختی افراد و حتی ورزشکاران از این روش استفاده می­ کنند. به نظر می­ رسد، استفاده طولانی مدت تحریک الکتریکی مغز از طریق LTP و LTD اثرات ماندگاری بر عملکرد شناختی مغز می­ گذارد. 

روش درمانی تحریک عصبی شامل تحریک دستگاه عصبی محیطی (تحریک عصب واگ، تحریک نخاعی و تحریک زیرپوستی مغز) و تحریک عمقی مغز می­باشد. روش تحریک عمقی مغز ، به عنوان روش جایگزین و موثر، در بیماران مختلف عصبی مانند صرع مقاوم به دارو و غیرقابل درمان از طریق جراحی استفاده می­ شود. این روش، به اشکال گوناگون (تهاجمی و غیرتهاجمی)، با استفاده از تحریک الکتریکی با فرکانس پائین و فرکانس بالا، در مناطق آناتومیکی مختلف مغز مانند هسته­ های تالاموسی، جسم دم­ دار و هیپوکامپ  با روش­های کلینیکی و حیوانی مطالعه شده است. از این روش، برای درمان پارکینسون، افسردگی مزمن و حتی برای کاهش وزن و درد نیز استفاده می­ شود. ولی، سازوکار آن هنوز به درستی مشخص نشده است.

 

 

در ده سال اخیر روش ­های مختلف تحریک عمقی مغز مانند استفاده از امواج الکتریکی با فرکانس پائین به عنوان درمان جایگزین برای کاهش فعالیت مغز و حملات تشنجی مورد توجه محققین قرار گرفته است. در مطالعات بالینی درمان بیماران با تحریک الکتریکی مغز عوارضی از قبیل عفونت، خونریزی و تشنج ناشی از تحریک، اختلال حافظه و افسردگی بالا گزارش شده­ است. بنابراین، با وجود مجوز استفاده از این روش در انگلستان به دلیل خطرات احتمالی و فقدان اطلاعات دقیق درباره اثربخشی آن، به صورت محدود استفاده می­ شود. بنابراین، به نظر می­رسد تغییرات رفتاری موش­های صحرائی ناشی از اثرات شناختی ماندگار آن بر مغز می­ باشد.

 

 

تحریک عمقی مغز مانند استفاده از امواج الکتریکی با فرکانس پائین مزایای بی­ شماری برای بیماری­های نوروپاتولوژیکی مختلف دارد. این روش در کاهش علائم حرکتی بیماری پارکینسون، لرزش عضلانی، دیستونی و همچنین کاهش درد مزمن بسیار موثر است. به تازگی، اختلال وسواسی-اجباری و افسردگی مقاوم به درمان با این روش نتایج امیدبخشی داشته است. با این حال، به رغم این دستاوردهای بالینی، مکانیسم عمل دقیق تحریک عمقی مغز هنوز باید کاملا مشخص شود.

 

 

کیندلینگ الکتریکی

کیندلینگ الکتریکی، یکی از بهترین نمونه­ های آزمایشگاهی برای مطالعه بیماری صرع به ویژه صرع لوب گیجگاهی می­ باشد. متاسفانه، این مدل آزمایشگاهی با وجود مزیت­ های فراوان در مقایسه با مدل­های دیگر صرع، بسیار پرهزینه و وقت­ گیر می باشد. به عنوان مثال، برای انجام یک پژوهشی، در حدود 180 موش صحرائی نر، جراحی و الکترودگذاری شدند؛ که 30 درصد آنها " آستانه تخلیه متعاقب" مناسب را نشان دادند و برای اعمال تحریکات کیندلی و بررسی رفتارتشنجی انتخاب شدند. 

به طور متوسط، مدت زمان مورد نیاز برای هر موش صحرائی حدود 20 ساعت می باشد؛ که صرف انجام جراحی و الکترودگذاری، تعیین آستانه، اعمال تحریکات کیندلی،  ثبت رفتار تشنجی و انجام آزمون­های رفتاری(تعادل و حرکت) می شود. به علاوه، مدت زمان طولانی نگه­داری و مراقبت از موش­های صحرائی نیز مزید علت می باشد.

با توجه به عوارض متعدد داروهای ضدتشنج، رویکرد درمانی جایگزین برای صرع و تشنج، استفاده از تحریک الکتریکی هسته­ های مغز با امواج بسامد پائین می باشد. برای ارزیابی اثربخشی LFS و داروهای ضدصرع، شاخص­ های تشنجی، رفتارهای حرکتی و شناختی در موش­های صحرائی مورد مطالعه قرار می گیرند. 

لذا این پژوهش ها به دو بخش تقسیم می شود:

الف- بررسی شاخص ­های الکتروفیزیولوژیکی در طی مراحل کسب کیندلینگ 

ب- مطالعه رفتارهای شناختی و حرکتی موش­های صحرائی غیرکیندل و کیندلی.

دهه شناخت مغز

دهه شناخت مغز

پیشرفت تمدن و دانش پزشکی، با ایجاد رفاه و شرایط زندگی بهتر، باعث افزایش طول عمر انسان­ها شده است. در سایه پیشرفت دانش پزشکی نوین در عصر جدید، بسیاری از بیماری­های عفونی به بوته فراموشی سپرده شده ­اند یا در زرادخانه ­های سیاست­ بازان بی ­اخلاق جا خوش کرده ­اند.

 ولی، امروزه بشر با بیماری­­های جدیدی مواجه شده است، که بسیاری از آنها به مغز و اعصاب مربوط می­ شوند. به دلیل اهمیت دانش مراقبت از مغز و تاثیرات مخرب بیماری­های مغز و اعصاب بر سلامتی انسان، سازمان بهداشت جهانی دهه حاضر را به مهم اختصاص داده ­است. در این میان بیماری صرع و تشنج سهم عمده­ ای از بیماری­ها و اختلالات عصبی را به خود اختصاص می­ دهد. این بیماری سلامت بیش از دو درصد از مردم جهان را به مخاطره انداخته است.

متاسفانه، با وجود تلاش­های بی شمار در تولید داروهای جدید و توسعه روش­ های جدید درمانی، در حدود 30% از بیماران صرعی با داروهای موجود قادر به زندگی طبیعی نیستند. بیماران صرعی مقاوم به درمان داروئی با وجود استفاده از روش­های درمانی متعدد، همچنان تشنج­های رام ­نشدنی را نشان می­دهند. در واقعیت، تشنج­ های مکرر و عوارض جانبی داروهای ضدصرع به میزان قابل توجهی بر کیفیت زندگی بیماران صرعی اثر می­گذارد. بنابراین، بایستی تصمیمات درمانی جدید، بر اساس یافته­ های معتبر برای بهبود کنترل تشنج، افزایش کیفیت زندگی و بیشترین قابلیت تحمل­ پذیری بیماران باشد. لذا، شناسایی زودهنگام صرع و عوامل صرع ­زا به منظور اتخاذ روش درمانی مناسب ضروری است.

 روش­های درمانی شامل استفاده یک یا چندداروی ضدصرع یا گزینه ­های درمانی جایگزین ازقبیل جراحی، تحریک ­عصبی، درمان متابولیک و داروهای گیاهی می­باشد. علی­رغم تاثیر عوامل مختلف در انتخاب روش درمانی، بایستی اثربخشی دارو در کاهش تشنج، خطرات احتمالی و عوارض جانبی را در نظر گرفت.

میرزا تقی خان امیرکبیر

در میان همه رجال اخیر مشرق زمین و زمامداران ایران که نامشان ثبت تاریخ جدید است، میرزا تقی خان امیرکبیر (امیرنظام) بی همتاست. به حقیقت سزاوار است که به عنوان اشرف مخلوقات به شمار آید. بزرگوار مردی بود. رابرت گرانت واتسون (وقایع نگار دولت انگلیس)

دریافت کتاب امیرکبیر

سرگذشت و شخصیت امیرکبیر

میرزاتقی‌خان فراهانی، که بعدها لقب امیرکبیر گرفت، سیاستمدار و صدراعظم عهد ناصرالدین شاه قاجار بود که به یکی از مشهورترین شخصیت‌های تاریخی دوران سلطنت قاجاریه و کل تاریخ ایران تبدیل شد.

نام اصلی‌اش محمدتقی است و در روستای هزاوه از توابع فراهان اراک دیده به جهان گشود (نجمی، ص 9).

پدر میرزاتقی‌خان، کربلایی قربان، از خانواده‌ای پیشه‌ور در هزاوه بود. کربلایی قربان نخست آشپز میرزا عیسی قائم‌مقام اول بود. پس از او همین شغل را در دستگاه پسرش، میرزا ابوالقاسم قائم‌مقام ثانی، داشت (بامداد، ص 210). قائم‌مقام در نامه‌هایش جسته‌وگریخته به نام او اشاراتی دارد.

مادر میرزاتقی‌خان فاطمه سلطان نام داشت که در همۀ اسناد عهد صدارت امیر از وی به «والدۀ امیرنظام» تعبیر شده است. چون امیرکبیر از کار صدارت معزول و به کاشان تبعید شد، مادرش را نیز همراه خود برد.

دربارۀ تاریخ دقیق ولادت امیرکبیر اختلاف است: عباس اقبال آشتیانی(ص 4)، سال تولد امیر را حدود 1213 ق یا اندکی قبل یا کمی بعد از آن گفته است. فریدون آدمیت (ص 22)، سال تولد امیر را 1222 ق یا حداکثر یکی دو سال بیشتر دانسته است.

امیرکبیر دوران کودکی را در خانوادۀ قائم‌مقام به خانه‌شاگردی سپری کرد. داستان معروف فراگرفتن درس به هنگام خدمت به فرزندان قائم‌مقام، که بارها در منابع به آن اشاره شده، مربوط به همان ایامی است که به خانه‌شاگردی مشغول بوده است:

گویند که امیر در کودکی که ناهار اولاد قائم‌مقام را می‌آورد، در حجرۀ معلمشان ایستاده، برای بازبردن ظروف، آنچه معلم به آنها می‌آموخت او فرامی‌گرفت تا روزی قائم‌مقام به آزمایش پسرانش آمده، هرچه از آنها پرسید ندانستند. امیر جواب می‌داد. قائم‌مقام پرسید تقی تو کجا درس خوانده‌ای؟ عرض نمود روزها که غذای آقازاده‌ها را آورده، ایستاده، می‌شنودم. قائم‌مقام انعامی به او داد. او نگرفت و گریه کرد. بدو فرمود چه می‌خواهی؟ عرض کرد. به معلم امر فرمایید درسی را که به آقازاده‌ها می‌دهد به من هم بیاموزد. قائم‌مقام را دل سوخته، معلم را فرمود تا به او نیز می‌آموخت (حکیمی، ص 38).

امیر پس از آنکه خطّ و ربطی پیدا کرد و از حساب و سیاق چیزی فراگرفت، قائم‌مقام او را مأمور محاسبۀ فیل‌خانۀ خود کرد و گویا این اولین شغلی است که به امیر رجوع شده است (اقبال آشتیانی، ص 376).

هوش و استعداد محمدتقی در نامه‌نگاری قائم‌مقام را بر آن داشت تا از او در امور دبیری بهره جوید. نامه‌ای از میرزا ابوالقاسم قائم‌مقام، خطاب به برادرزاده‌اش، اسحاق، در دست است که میزان توجه را به محمدتقی و پیش‌بینی او را دربارۀ آیندۀ میرزاتقی‌خان به‌خوبی نشان می‌دهد. از قرائن پیداست که این نامه در دوران نوجوانی میرزاتقی‌خان، هنگامی که هنوز به لقب میرزا شناخته نمی‌شد و کربلایی تقی خطاب می‌گرفت، نوشته شده و به دوران آموزش او مربوط است و مسلم است که میرزا ابوالقاسم نظارت جدی بر امر تعلیم و پرورش وی داشته است و در حقیقت میرزاتقی‌خان را باید برکشیدۀ قائم‌مقام دوم دانست.

محمدتقی آرام‌آرام با رجال سیاسی آن روزگار آشنا شد و دیری نگذشت توانست حتی خود را به شاه بنمایاند. پس از چندی، به سبب دقت و صحت در کار، گویا در سال 1249 ق فرمان مستوفی‌گری یافت. پس از مدتی از خدمت قائم‌مقام مرخص شد و به جمع مستوفیان محمدخان زنگنه امیرنظام پیوست. عباس اقبال آشتیانی(ص 9)، گفته است:

قائم‌مقام را عادت آن بود که به همه جا جاسوسی داشت، به نزد سالاران بزرگ و مردمان شناخته، ظاهراً او به همین عنوان هم امیر را، که محرم و طرف اعتماد او محسوب می‌شد، در پیش میرزا محمدخان زنگنه امیرنظام گذاشته بود. امیر از سمت لشکرنویسی به مقام منشیگری نظام ارتقا یافت و کم‌کم مستوفی نظام شد و در این مقام بود که سفر روسیه پیش آمد.

شخصیت امیر

امیرکبیر دست‌پروردۀ قائم‌مقام بود و به سبب ویژگی‌های برجستۀ شخصیتی‌اش، در تاریخ دولتیان ایران خوش درخشید. واتسون، نویسندۀ انگلیسی، دربارۀ امیر مطالبی گفته که برازندۀ اوست: «در میان همة رجال اخیر مشرق‌زمین و زمامداران ایران، که نامشان ثبت تاریخ جدید است، میرزاتقی‌خان امیرنظام بی‌همتاست، دیوجانوس روز روشن با چراغ در پی او می‌گشت. به‌حقیقت سزاوار است که به‌عنوان اشرف مخلوقات به شمار آید، بزرگوار مردی بود» (آدمیت، ص 3).

«درشت و تنومند، خوش‌قیافه، با سیمایی گشاده و هوشمند» بود، اهل ورزش و کشتی‌گیر و بسیار باهوش بود. همة کسانی که از خودی و بیگانه دربارۀ وی نوشته‌اند، به «زیرکی و هوش فوق‌العادۀ او و نیروی فکری‌اش» اشاراتی دارند (همان، ص 38). «بسیار پرکار بود. به همان اندازه پرکار بود که غیرت مسئولیت داشت، روزها و هفته‌ها می‌گذشت که از بام تا شام کار می‌کرد و نصیب خود را همان وظیفة مقدس می‌دانست و دشواری‌ها و نیرنگ‌ها نیز او را از کار سست و دلسرد نمی‌کرد» (همان، ص 39). تمام وقت به گشودن مشکلات کشور دل می‌سپرد و خسته نمی‌شد. شاه که سراغ او را می‌گرفت، چنین جواب می‌گرفت: «دیشب از بس که نشسته‌ام حالا ناخوش هستم، مشغولیات این غلام معلوم است. بیکار نمی‌نشیند». عزم او در کار راسخ بود. وزیر مختار انگلیس بارها اظهار کرد که کسی نمی‌تواند امیر را از تصمیمش باز دارد. زمانی هم که متوجه می‌شد باید برای پیشبرد کارش نرمش نشان دهد، درنگ نمی‌کرد. اگر تصمیمات مقامات دولتی به نظر او مخالف منافع ملی بود، به حیله‌های گوناگون از اجرای آنها سر بازمی‌زد، و این کاری است که چهار سال در ارزنهًْ‌‌الروم به آن همت گماشت.

در راستی و درستی و فسادناپذیری و صداقت و صمیمیت او هیچ‌کس تردید نکرد. کلنل شیل، وزیر مختار انگلیس و دشمن امیر، دربارة وی نوشته است: «پول‌دوستی...، که خوی ایرانیان است، در وجود امیر بی‌اثر است، به رشوه و عشوة کسی فریفته نمی‌شود». پول‌هایی را که جهت رشوه به وی دادند و نپذیرفت خرج کشتنش کردند. حرف بی‌مغز و فکر کم‌مایه نداشت، کوتاه می‌گفت و کوتاه می‌نوشت و خودش نیز ویژگی خود را می‌شناخت که می‌گفت: «...بلدیت به احوال من دارید که خلاف اسلاف حرف بی‌مایه و بی‌مغز نمی‌توانیم به زبان بیاوریم چه جای اینکه بنویسیم» (همان، ص 40).

«رفتاری متین و سنگین» داشت. کم می‌خندید. چشمانی سخت نافذ داشت، زمانی که امیرنظام بود سربازان جرئت نگاه کردن در چشم او نداشتند. مناعت طبع داشت و خودپسند نبود. هرگز به خواری تن نداد و از این نظر شباهت بسیاری به قائم‌مقام داشت. رفتار متکبرانه را از احدی تحمل نمی‌کرد. اتکا به نفس داشت و هنگام خطر بر اعصاب خود مسلط بود. حق‌شناس و نمک‌شناس بود. هیچ وقت لفظ «مولای من» دربارۀ قائم‌مقام از زبانش نیفتاد.

برای خواندن متن کامل این مطلب، لطفا به کتاب «امیرکبیر» از مجموعه کتابهای «آفرینندگان فرهنگ و تمدن اسلام و بوم ایران» نوشته دکتر علی اکبر ولایتی، انتشارات امیرکبیر، مراجعه فرمایید.

منابع:

آدمیت، فریدون (1385)، امیرکبیر و ایران، تهران، خوارزمی.

نجمی، ناصر (1376)، امیرکبیر، تهران، علم.

بامداد، مهدی (1378)، شرح حال رجال ایران، تهران، زوار.

اقبال آشتیانی، عباس (1385)، میرزاتقی‌خان امیرکبیر، به کوشش ایرج افشار، تهران، دانشگاه تهران.

حکیمی، محمود (1386)، داستان‌هایی از زندگانی امیرکبیر، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

نویسنده: دکتر علی اکبر ولایتی

رازهای موش آزمایشگاهی(خصوصیات، تکثیر و شرایط نگهداری)

 دریافت مقاله رازهای موش ازمایشگاهی
حجم: 751 کیلوبایت
توضیحات: خصوصیات، تکثیر و نگهداری

نقدی بر فعالیت های تجربی در آزمایشگاه زیست شناسی مدارس

آموزش مبتنی بر تجربه در آزمایشگاه و طبیعت، بخش تفکیک ناپذیر آموزش علوم زیستی در مدارس و دانشگاه ها می باشد. ولی، عوامل مختلفی باعث عدم استقبال دبیران زیست شناسی از آموزشهای تجربی و گرایش شدید به آموزشهای کاملا نظری و شفاهی  شده است.    بایستی بخش مهمی از برنامه ، روند احیای فرایند آموزش صحیح زیست شناسی به کمک امکانات آزمایشگاهی ، بدون شک به دنبال دست یافتن به قله های علم و دانش و فنون ، های آموزشی حال و آینده کشور باشد. بنابراین با توجه به این که میهن ما علمی پیشرفته است، اهمیت آموزش تجربی و امکانات آزمایشگاهی صد چندان می شود.  ضعف سخت افزاری و یا فقدان امکانات آزمایشگاهی مناسب را دلیل  ،  بسیاری از دبیران زیست شناسی ، البته به نظر می رسد اصلی محدویت آموزش تجربی در آزمایشگاه  معرفی می کنند. ولی در حقیقت، مواد و وسایل آزمایشگاهی (هر چند محدود)  بسیاری از مدارس و پژوهش سراهای دانش آموزی  برای انجام انبوهی از  فعالیتهای آموزشی  تجربی مناسب می باشد. به آزمایشگاه بزرگ و گسترده ای است که فراروی ما به ودیعه نهاده شده است؛ و شناخت  ، علاوه طبیعت غنی و متنوع ایران کامل و معرفی شایسته آن وظیفه همه دست اندرکاران آموزش، به ویژه دبیران زیست شناسی است، که به طور تخصصی و اصولی به این امر مهم همت گمارند.  دلائل نرم افزاری و فرهنگی ( که  ، بنابراین، با وجود اختلاف موجود بین امکانات آموزشی-آزمایشگاهی در مدارس کشور نقش مهم تری نیز دارند) در عدم استقبال و استفاده از آزمایشگاهها موثر می باشد. از طرف دیگر، تغییر برنامه آموزشی از ترمی به سالی-واحدی، با حذف واحد درسی آزمایشگاه زیست شناسی و برگزاری نامناسب و در نهایت لغو کلیه مسابقات آزمایشگاهی ضربه نهائی را بر پیکر نحیف فعالیتهای آزمایشگاهی مدارس وارد نموده است.   دبیران علوم پایه، در فرصت پیش آمده در نتیجه اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و برنامه جدید  ،امیدواریم آموزشی این ضعف و نقص اساسی را بر طرف کنند .

نوروفیدبک ، تنظیم و ارتقای قابلیت های مغز

نوروفیدبک نوعی بیوفیدبک است ، که بازخورد عصبی نیز به آن گفته می شود. این وسیله جزو پیشرفته ترین وسائل پزشکی نوین است که بخش زیادی از این تکنولوژی مدیون تلاشهای ناسا (سازمان فضایی آمریکا)در سالهای اخیر است.

در مغز تمام ما انسان ها، هزاران فرایند و فعالیت خودکار و غیر ارادی در حال اتفاق افتادن است. فرایندهای ناهشیار  بی شماری که  کاملا از حوزه ی آگاهی و اختیار ما به دورهستند.

هر لحظه در مغز هریک از ما، امواج مغزی خاص و فرایندهای فیزیولوژیک بی شماری در جریان است بدون آنکه ما آگاهی وشناختی  نسبت به نحوه ی عملکرد آن ها داشته باشیم. فرایندهای فیزیولوژیک نهفته در مغز ما و امواج مغزی موجود در آن دائما و بدون دخالت آگاهانه ی ما بر روی رفتار، افکار، عملکرد و وضعیت سلامت جسمی و روانی ما تاثیر گذارند.

هیچ یک از ما انسان ها در شرایط طبیعی و نرمال نمی توانیم در مورد نحوه ی عملکرد هر یک از این واکنش های فیزیولوژیک غیرارادی و امواج مغزی موجود در مغزمان اطلاعات دقیق و روشنی داشته باشیم. به خودتان نگاه کنید! آیا می دانید در حال حاضر امواج مغزی شما در چه وضعیتی قرار دارند؟

طبیعتا در شرایط طبیعی و بدون استفاده از ابزارهای خاص نمی توانید نسبت به هیچ کدام از واکنش های فیزیولوژیک بدن خود آگاهی دقیقی داشته باشید.

علاوه براین وجود هرگونه ناهنجاری و اشکال در روند طبیعی عملکرد امواج مغزی و  فرایندهای زیست شناختی در بدن انسان، می تواند منجر به بروز علائم بیمارگونه شود. به عبارت دیگر به هم خوردن روند طبیعی عملکرد امواج مغزی و  واکنش های زیست شناختی می تواند به عنوان علامت و نشانه ای از وجود یک وضعیت بیمارگونه ی جسمانی یا روانی مورد توجه قرار بگیرد.

نوروفیدبک، برای مغز انسان مانند یک آینه عمل می کند. ما هر روز با نگاه کردن به آینه متوجه نقائص و اشکالات موجود در ظاهر خودمان می شویم.

در واقع آینه ما را نسبت به وضعیت ظاهری مان و عیب و نقص های احتمالی موجود در آن آگاه می کند. این آگاهی و شناخت به ما کمک می کند تا در جهت رفع نقص های موجود در وضعیت ظاهری خود اقدام کنیم. نوروفیدبک دقیقا برای امواغ مغزی و عملکردهای فیزیولوژیک مغز ما به عنوان یک آینه ی پیشرفته عمل می کند. نوروفیدبک با استفاده از ابزارهای الکترونیک پیشرفته و کامپیوتر به ما کمک می کند تا از آن چه در مغز ما در حال رخ دادن است آگاه شویم.

نوروفیدبک، واکنش های فیزیولوژیک  نهفته درمغز انسان و امواج مغزی که هر لحظه بر وضعیت رفتاری و عملکردی ما اثر گذارند را ثبت می کند و بعد آن چه که در همان لحظه در مغز انسان در حال اتفاق افتادن است را کاملا دقیق، روشن و واضح روی صفحه ی نمایشگر به تصویر می کشد.

نوروفیدبک به انسان کم می کند تا از وضعیت امواج مغزی خود، از نحوه ی عملکرد واکنش های زیست شناختی غیرارادی مغز خود در لحظه، آگاهی و شناخت دقیق و فوری کسب کند. این افزایش آگاهی و شناخت به فرد کمک می کند تا بتواند در جهت رفع اشکالات و ناهنجاری های موجود در امواج مغزی خود اقدام کند. افزایش آگاهی نسبت به وضعیت امواج مغزی با عث می شود فرد بتواند کنترل بیشتری بر این امواج  داشته باشد.

نورووفیدبک روشی است برای اینکه یاد بگیریم چگونه امواج مغزی و فعالیت هایی که در مغز ما به طور طبیعی و خودکار انجام می شود را کنترل کنیم. در حقیقت با نوروفیدبک می آموزیم به طور ارادی امواج مغزی خود را با استفاده از بازخوردی که از دستگاه  دریافت می کنیم تغییر بدهیم. نوروفیدبک ابزاری است برای کنترل، تغییر و اصلاح امواج مغزی در جهت رسیدن به کاهش علائم بیماری و افزایش سطح سلامت جسمانی و روانی.

معلم

علیرضا زمانی، جوانی اندیشمند و دانشمند

علیرضا زمانی (زاده ۲۱ دی ۱۳۷۲ تهران) جانورشناس ایرانی و پژوهشگر در زمینهٔ رده‌بندی عنکبوت‌ها است.

از دوران کودکی علاقه‌مند به طبیعت و موجودات زنده بوده، ولی از آن میان عنکبوت‌ها همواره برایش جذابیت بیشتری داشتند.^[۷][۸] به خاطر این علاقه، از دوران کودکی اقدام به جمع‌آوری نمونه‌های مختلف و نگهداری از آن‌ها می‌کرد؛ تا این که در دوره دبیرستان به‌طور اتفاقی گونه‌ای از عنکبوت‌ها را پیدا نمود که از نظر پزشکی دارای گزشی خطرناک بوده و گزارشی از حضور آن در ایران وجود نداشت. پیدا کردن این‌گونه به‌خصوص و تشویق‌های دبیر زیست‌شناسی‌اش باعث شد که برای مطالعه جدی پراکنش و طبقه‌بندی عنکبوت‌های ایران، وارد رشته زیست‌شناسی جانوری در دانشگاه تهران شود.^[۹]او در اضافه شدن بیش از ۲۵۰ آرایه (خانواده، جنس و گونه) به سیاههٔ عنکبوت‌های ایران همکاری داشته (از جمله ۲ گونهٔ واجد اهمیت پزشکی عنکبوت منزوی مدیترانه‌ای و عنکبوت بیوهٔ مدور)^{[۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷]} و تعدادی گونهٔ ناشناخته برای علم را توصیف کرده‌است،^{[۱۳][۱۸][۱۹][۲۰][۲۱][۲۲]} که از میان آن‌ها دو گونه به نام بازیگران نقش مرد عنکبوتی، توبی مگوایر و اندرو گارفیلد، و گونه دیگری به نام آراگوگ، عنکبوت افسانه‌ای سری کتاب‌های هری پاترنامگذاری شده بودند.^{[۲۳][۲۴][۲۵][۲۶]} همچنین، زمانی در قسمت ۳۰ از فصل سوم برنامهٔ خندوانه از نامگذاری یک گونهٔ جدید از عنکبوت‌ها به افتخار رامبد جوان به نام عنکبوت میرشکار رامبد جوان توسط وی و همکارانش خبر داد.^[۲۷] پیش از این در سال ۲۰۱۴، یک گونه عنکبوت بومی انحصاری ایران، توسط عنکبوت شناسان روس، یوری ماروسیک و میخائیل اوملکو به افتخار وی به نام عنکبوت قیف تنک زمانی، با نام علمی Tegenaria zamanii نام گذاری شده بود.^[۲۸] زمانی، علاوه بر تألیف دو کتاب و چندین مقاله با داوری همتا،^{[۱۵][۲۹][۳۰][۳۱]} مسئول هماهنگ کنندهٔبانک اطلاعاتی ایران در پروژهٔ کاتالوگ عنکبوت‌های جهان واقع در موزهٔ تاریخ طبیعی برن (سوئیس) بوده^[۳۲] و در مدیریت بانک اطلاعاتی عنکبوت‌های ایران نیز همکاری دارد^[۳۳]؛ همچنین، زمانی برای مدت کوتاهی در موزهٔ ملی جانورشناسی واقع در مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور به انتظام نمونه‌های عنکبوتیان پرداخته‌است.^[۳۴] علاوه بر عضویت در انجمن‌های بین‌المللی متعدد، زمانی عضو هیئت مدیرهٔ گروه جانورشناسان فلات پارس، انستیتو مجازی تاکسونومی عنکبوت‌ها و بورد علمی دو ژورنال بین‌المللی نیز می‌باشد.^{[۳۵][۳۶][۳۷][۳۸]} از تألیفات ایشان می‌توان به کتاب راهنمای میدانی عنکبوت‌ها و عقرب‌های ایران اشاره نمود، که نخستین کتاب راهنمای میدانی عنکبوتیان در خاورمیانه است.^[۳۹]

ای خطه ایران میهن ای وطن من ***** ای گشته به مهر تو عجین جان و تن من

ز کوی یار می آید نسیم باد نوروزی از این باد ار مدد خواهی چراغ دل برافروزی**** سال نو مبارک

برآمد باد صبح و بوی نوروز        به کام دوستان و بخت پیروز

خوش به حال آفتاب

ای دل من گرچه در این روزگار

جامه رنگین نمی پوشی به کام

باده رنگین نمی نوشی ز جام

نقل و سبزه در میان سفره نیست

جامت از آن می که می باید تهی است

ای دریغ از تو اگر چون گل نرقصی با نسیم

ای دریغ از من اگر مستم نسازد آفتاب

ای دریغ از ما اگر کامی نگیریم از بهار

گر نکویی شیشه غم را به سنگ

هفت رنگش میشود هفتاد رنگ

در راه یافتن حقیقت. مجموعه ای کتاب برای استفاده دانشجویان و دانش آموزان

درود بر رهپویان حقیقت

چندی پیش با سوالات متعددی از طرف عده ای از دانش آموزان مواجه شدم. البته معمولا از تکامل شروع می شود. 

این شرایط برای من هم جالب بود و هم تاسف برانگیز. 

جالب از این جهت که بسیاری از ایشان تشنه معرفت و حقیقت هستند. لذا بر ماست که با توضیحات علمی و منطقی راه درست را به ایشان نشان دهیم. 

در غیر اینصورت چه بسا سکوت بهترین پاسخ است.

و بسیار متاثر شدم بابت راهی که عده ای از ایشان با آدرسی غلط رفته اند. 

هر چند اندک. ولی آن را یگانه راه می دانند. 

البته سخت بدون توشه اند. و گاهی در توهمی اغشته به حقیقت.

ایشان  چراغ  خاموش به دنبال حقیقت می باشند.

امید است دانشجویان محترم و دانش اموزان عزیزم ، راه دانش و دانائی پیشه کنند.

کتاب بخوانند.

عجول نباشند.

تک رو و تندرو نباشند.

مستند و مستدل سخن بگویند.

 تا خداوند درهای رحمت و دانائی را به روی ما بگشاید.

سوسن چهل چراغ، گل زیبا و نادر ایرانی

رشد زیست شناسی 110

رشد زیست شناسی را حتما بخوانید
حجم: 4.31 مگابایت
توضیحات: آخرین شماره مجله رشد زیست شناسی

پاسخ فعالیتهای کتاب درسی زیست شناسی یازدهم

پاسخ فعالیت های زیست شناسی یازدهم
حجم: 844 کیلوبایت
توضیحات: پاسخ فعالیت های کتاب درسی زیست شناسی یازدهم - دفتر تالیف کتب درسی

معلمی را می شناسم، که با عشق تدریس می کند

معلمی را می شناسم، که با عشق تدریس می کند.

معلمی را می شناسم، که عاشق طبیعت است.

زیست شناسی را با سرپنجه هنر به طبیعت وصل می کند.

ایشان استاد عزیز عذار است

معلم زیست شناسی، که تصاویر زیبائی از طبیعت ایران به تصویر کشیده است.

ایشان عاشق معلمی و آموزش زیست شناسی است.

ایران به معلمینی چون استاد عذار افتخار می کند.

عنوان: عکس پرنده

حجم: 114 کیلوبایت
توضیحات: تصویر زیبای پرنده از استاد عذار، دبیر زیست شناسی

نقدی بر فعالیت های تجربی در آزمایشگاه زیست شناسی مدارس( مجله رشد زیست شناسی، شماره 109، پائیز 1397)

آموزش مبتنی بر تجربه در آزمایشگاه و طبیعت، بخش تفکیک ناپذیر آموزش علوم زیستی در مدارس و دانشگاه ها می باشد. ولی، عوامل مختلفی باعث عدم استقبال دبیران زیست شناسی از آموزش­های تجربی و گرایش شدید به آموزش­های کاملا نظری و شفاهی  شده است.

بدون شک، روند احیای فرایند آموزش صحیح زیست شناسی به کمک امکانات آزمایشگاهی،  بایستی بخش مهمی از برنامه های آموزشی حال و آینده کشور باشد. بنابراین با توجه به این که میهن ما، به دنبال دست یافتن به قله های علم و دانش و فنون علمی پیشرفته است، اهمیت آموزش تجربی و امکانات آزمایشگاهی صد چندان می شود.

البته به نظر می رسد،  بسیاری از دبیران زیست شناسی، ضعف سخت افزاری و یا فقدان امکانات آزمایشگاهی مناسب را دلیل اصلی محدویت آموزش تجربی در آزمایشگاه  معرفی می کنند. ولی در حقیقت، مواد و وسایل آزمایشگاهی (هر چند محدود)  بسیاری از مدارس و پژوهش سراهای دانش آموزی  برای انجام انبوهی از  فعالیت­های آموزشی  تجربی مناسب می باشد. به علاوه طبیعت غنی و متنوع ایران، آزمایشگاه بزرگ و گسترده ای است که فراروی ما به ودیعه نهاده شده است؛ و شناخت کامل و معرفی شایسته آن وظیفه همه دست اندرکاران آموزش، به ویژه دبیران زیست شناسی است، که به طور تخصصی و اصولی به این امر مهم همت گمارند.

بنابراین، با وجود اختلاف موجود بین امکانات آموزشی-آزمایشگاهی در مدارس کشور، دلائل نرم افزاری و فرهنگی ( که نقش مهم تری نیز دارند) در عدم استقبال و استفاده از آزمایشگاه­ها موثر می باشد. از طرف دیگر، تغییر برنامه آموزشی از ترمی به سالی-واحدی، با حذف واحد درسی آزمایشگاه زیست شناسی و برگزاری نامناسب و در نهایت لغو کلیه مسابقات آزمایشگاهی ضربه نهائی را بر پیکر نحیف فعالیت­های آزمایشگاهی مدارس وارد نموده است.

امیدواریم،  دبیران علوم پایه، در فرصت پیش آمده در نتیجه اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و برنامه جدید آموزشی این ضعف و نقص اساسی را بر طرف کنند.دریافت

حجم: 232 کیلوبایت

ساختار و عملکرد درشت مولکول ها

پاور پوینت درشت مولکول ها
حجم: 3.69 مگابایت
توضیحات: ساختار و عملکرد درشت مولکول ها 

سال تحصیلی 98-1397

باد سرد آرام بر صحرا گذشت،     سبزه‌زاران، رفته‌رفته، زرد گشت.

تک درخت نارون شد رنگ رنگ،    زرد شد آن چتر شاداب و قشنگ.

پائیز طبیعت، 

یعنی آغازیدن بهار مدرسه، 

بهار علم و دانش

که در این کهن ملک، بسی غریب است و بعید.

بهار پائیزتان، بهاری و جاوید باد

و 

قلب تان سرشار از گرمی علم و دانش.

کگوی پلنگی

کگوی پلنگی
حجم: 771 کیلوبایت

انسان و محیط زیست

انسان و محیط زیست
عنوان: انسان و محیط زیست
حجم: 15.8 مگابایت
توضیحات: پایه یازدهم

بهداشت و سلامت

بهداشت و سلامت
عنوان: بهداشت و سلامت
حجم: 5.78 مگابایت
توضیحات: پایه دوازدهم

زیست شناسی 1

زیست شناسی 1

عنوان: زیست شناسی 1
حجم: 5.42 مگابایت
توضیحات: پایه دهم

زیست شناسی 2

زیست شناسی 11
عنوان: زیست شناسی 2
حجم: 6.2 مگابایت

زیست شناسی دوازدهم

فصل 1
عنوان: فصل 1
حجم: 1012 کیلوبایتفصل 2

عنوان: فصل 2
حجم: 1.88 مگابایتفصل 3
عنوان: فصل 3
حجم: 867 کیلوبایتفصل 4
عنوان: فصل 4
حجم: 1.83 مگابایتفصل 5
عنوان: فصل 5
حجم: 946 کیلوبایتفصل 6
عنوان: فصل 6
حجم: 1.73 مگابایتفصل 7
عنوان: فصل 7
حجم: 1 مگابایتفصل 8
عنوان: فصل 8
حجم: 1.53 مگابایت

جدول ساعات رشته های نظری در متوسطه دوم

جدول ساعات رشته های نظری در متوسطه دوم
توضیحات: جدول ساعات رشته های نظری در متوسطه دوم