آسیب شناسی روش های تدریس زیست شناسی در مدارس ایران

زیست شناسی یکی از بحث برانگیزترین شاخه ­های علم است. نظرات متفاوت و گاهی متناقضی نیز در زمینه آموزش زیست شناسی در مدارس ایران، وجود دارد. به طور کلی دو دیدگاه کلی بر آموزش زیست شناسی در ایران حاکم است: دیدگاه سنتی و دیدگاه نوین. بر اساس دیدگاه سنتی دانش آموزان همانند ظرفهای توخالی­ اند که معلمین به طور معمول سعی می کنند با روش سخنرانی درباره موضوعات علمی و بدون توجه به تفاوت­های فردی فراگیران آنها را  پر کند. در حالی که در روش نوین، یادگیری دانش ­آموزان بر اساس توجه به تفاوت­های فردی و توجه به تجرب ه­های قبلی او صورت می گیرد. در این روش معلم از سبک­ های مختلف آموزشی (دیداری، شنیداری و حرکتی) استفاده می کند و دانش آموز نقش فعالی در یادگیری مفاهیم دارد. بنابراین آموزش زیست شناسی از یاددهی به یادگیری تغییر می کند.

به منظور بررسی میزان استفاده و کارآمدی روش­های تدریس زیست شناسی در مدارس خراسان شمالی، پرسش نامه­ های  نظرسنجی تهیه و به کمک تعدادی از دبیران زیست شناسی استان تکمیل گردید. سپس نتایج نظرسنجی، جمع بندی و به کمک SPSS تحلیل شد.

بر اساس نتایج به دست آمده، به طور کلی استقبال دبیران زیست شناسی از روش­های سنتی مبتنی بر سخنرانی بیشتر از روش­های نوین و تعاملی مبتنی بر آزمایشگاه و فعالیت عملی است. بر اساس پژوهش حاضر مهم­ ترین دلیل توجه به روش­ های سنتی نبود امکانات آزمایشگاهی و کارگاهی، عدم تاثیر فعالیت­های عملی در نمره ارزشیابی سالانه،  نگاه سنتی دانش­ آموزان و خانواده ها به آموزش زیست­ شناسی و توجه افراطی به کنکور سراسری دانشگاه­ها و عدم تمایل دبیران زیست شناسی به اموزش با ابزارها و روش­های آزمایشگاهی می دانند.

کلمات کلیدی: آموزش زیست شناسی، آزمایشگاه زیست شناسی،