سازشهای قلب ماهیان دو تنفسی

سازش های قلب ماهیان دو تنفسی و دوزیستان برای زندگی در  خشکی و سازش با تنفس هوایی

هدف اصلی  جدا کردن خون اکسیژن­دار کیسه­های شنا و شش­ها از خون بدون اکسیژن سایر اندام ها با روش­های زیر:

1. ایجاد تیغه بین دهلیزی ناقص یا کامل در ماهیان دوتنفسی و دوزیستان.
2. تشکیل تیغه بین بطنی ناقص(در ماهیان دوتنفسی و دوزیستان)  یا ستونک­های بطنی (دوزیستان) : جدا ماندن خون اکسیژن­دار و بدون اکسیژن دهلیزهای راست و چپ. ستونک بطنی، رفها(shelves ) و تیزه ها(ridges ) که از جدار بطن بیرون زده­اند و در جهت سری-دمی قرار دارند.
3. پیدایش دریچه مارپیچی(spiral valve ) در مخروط سرخرگی ماهیان دو تنفسی و دوزیستان بی دم. دریچه مارپیچی، یک جفت چین­خوردگی طولی در پوشش آستری مخروط سرخرگی مانند کورراهه (در ماهیان دو تنفسی) یا برگه­های آویزان در دیواره مارپیچی(دوزیستان بدون دم) و وطیفه هدایت خون کم­اکسیژن به کمان­های آئورتی(آبشش­ها و شش­ها) و خون اکسیژن­دار به سایر اندام ها را برعهده دارند.
4. کوتاه شدگی آئورت شکمی و ناپدید شدن تدریجی آن با پیشرفت نمو رویانی: در نتیجه خون مستقیما از مخروط سرخرگی به رگ­ها رانده می­شود. در دوزیستان دم­دار آئورت شکمی باقی می­ماند. ولی اکثر تغییرات ذکر شده در آمنیون­داران نیز دیده می­شود.

قلب ماهیان

قلب ماهیان

قلب ماهی­ها شامل چهار حفره متوالی است:

1. 1. سینوس سیاهرگی: دارای جدار نازک، کم­ماهیچه و غنی از بافت لیفی است که جمع­آوری خون سیاهرگی بدن از طریق مکش را انجام می­دهد.
   2. دهلیز: بندرگاه بارگیری است که به صورت کیسه­ای بزرگ و عضلانی با جدار نازک است و روزنه دهلیزی بطنی دو دریچه یک طرفه دارد.
   3. بطن یا شکمچه: تلمبه زنی حقیقی قلب است.
   4. مخروط سرخرگی(تنه سرخرگی): لوله ماهیچه­ای با قطر کم که خاصیت ارتجاعی دارد. فشار سرخرگی را پیوسته و یکنواخت می کند و به آئورت شکمی متصل است.

تشکیل حفرات قلب در جنین انسان

تشکیل حفرات قلب در جنین انسان

1. 1. نمو ابتدایی قلب در روز 18 یا 19 جنینی در ناحیه کاردیوژنیک (CARDIOGENIC AREA) لایه مزودرم جنین است.
   2. تشکیل طناب­های قلبی: تشکیل یک جفت توده سلولی کوچک از سلول­های تحصص یافته.
   3. تشکیل لوله­ های قلبی: مهاجرت سلولی و تخلیه سلول­های بخش داخلی طناب­ها.
   4. تشکیل لوله قلبی اندوکاردیال: از طریق مهاجرت لوله­های قلبی اولیه به سمت هم و الحاق آنها به یکدیگر در روز 21 جنینی.
   5. رشد لوله قلبی و قابلیت انقباض.
   6. تشکیل قلب پنج بخشی: تنه سرخرگی، پیاز قلبی، دهلیز، بطن و سینوس سیاهرگی (هفته چهارم) (تصویر 7)

تغییرات قلب پنج بخشی اولیه

1. متمایز شدن تنه سرخرگی به بخشی بین تنه آئورتی و ششی.
2. تشکیل دیواره­های بطنی از پیاز قلبی.
3. تشکیل بخشی از جدار دهلیز راست و سینوس کرونر از سینوس سیاهرگی.
4. تشکیل تیغه بین بطنی در بطن اولیه و تشکیل دو بطن راست و چپ.
5. تقسیم دهلیز اولیه به دو دهلیز راست و چپ توسط تیغه ثانویه و باقی ماندن سوراخ بیضی بین دو دهلیز تا هنگام تولد. این منفذ توسط یک دریچه انعطاف­پذیر اجازه عبور خون از سمت راست به چپ قلب را فراهم می کند.