جدول حیات و آموزش زیست شناسی دکتر رضا مقدسی

جدول حیات و آموزش زیست شناسی

دکتر رضا مقدسی

سامانه صدای معلم و روزنامه اترک

با وجود این که در عصر زیست­شناسی مدرن به سر می­بریم و چندین دهه است که دانشمندانِ این رشته، فناوری­های پیشرفته­ای مانند کلون­سازی ژن­ها، واکنش زنجیره­ای پلیمراز (PCR; Polymerase Chain Reaction) و CRISPER (Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats) را به خوبی گسترش داده­اند. ولی در آموزش مقدماتی زیست­شناسی ناگزیر به استفاده از مفاهیم اولیه زیست­شناسی هستیم که در حیطه زیست­شناسی سنتی می­گنجد؛ مثل رده­بندی علمی جانداران، که در حدود سه قرن پیش توسط کارل لینه(Carl von Linné)، به شکل امروزی، پایه­گذاری شده است. اهمیت این مطلب در زیست­شناسی، دقیقا مانند آموزش ریاضیات است که با آموزش اعداد، جدول ضرب و چهارعمل اصلی شروع می­شود و یا آموزش شیمی که با آموزش جدول تناوبی و نشانه­های عناصر شروع می­شود.

در این مقاله قصد دارم، به بررسی و اهمیت تاثیر آموزش رده­بندی جانداران بر یادگیری زیست­شناسی در نظام آموزشی بپردازم و با ارائه الگویی نوین از معرفی کلی جانداران با عنوان جدول حیات(Life Table) به چند سوال مهم زیر پاسخ دهم:

 آیا برای آموزش مقدماتی زیست­شناسی عمومی در دوره دبیرستان، نیازی به آشنائی با مشخصات کلی و گروه­های اصلی جانداران وجود دارد؟ ضرورت این کار چیست؟

چگونه می­توان دانش­آموزان دبیرستانی را به نحو کارآمدی با  گروه­های اصلی جانداران آشنا کرد؟ تاثیر این فرایند در یادگیری مباحث مختلف زیست­شناسی چیست؟

پیدایش و یکتائی حیات در عالم دکتر رضا مقدسی

پیدایش و یکتائی حیات در عالم

دکتر رضا مقدسی

پیدایش گیتی

اخترفیزیک­دانان (Astrophysicians) گستره عالم را حدود 14 میلیارد سال نوری برآورد کرده­اند. این محاسبه بر اساس محاسبه مسافت طی شده توسط نور از زمان انفجار بزرگ یا مه­بانگ (Big Bang) و شکل­گیری فضا، زمان و اجرام آسمانی است. از آن زمان تاکنون نور با سرعت از مرکز عالم دور می­شود و عالم گسترش می­یابد. بر طبق نظریه مه‌بانگ، جهان از یک نقطه بسیارچگال و داغ گسترش یافته‌است. هم‌اکنون به علت وجود انرژی تاریک، به سرعت در حال گسترش است. این مجموعه عظیم و لایتناهی شامل میلیاردها میلیارد جرم آسمانی است. به عقیده برخی از فیزیکدانان شاید دنیاهای دیگری نیز به موازات دنیای ما وجود داشته باشد. در این دنیای بیکران، زمین ما سیاره­ای منحصر به فرد است که با قابلیت­ها و شرایط ویژه­ای آفریده شده است تا حیات مبتنی بر کربن را به عالم عرضه کند. به نظر می­رسد، زمینِ ما تنها سیاره­ای است که امکان پیدایش حیات مبتنی بر کربن بر روی آن فراهم شده است. البته، شاید چنین نباشد!

با وجود تلاش­های بی­شمار دانشمندان با روش­های مختلف، مانند ثبت امواج رادیوئی و ارسال فضاپیما به فضا هنوز هیچ نشانه­­ای از حیات (مشابه آنچه بر روی زمین است) در عالم شناسائی نشده است. ولی احتمال این که در این دنیای بیکران شرایط دیگری همانند یا مشابه زمین پدید آمده باشد، دور از ذهن نیست.

شاید، تلسکوب فضائی جیمز وب (James Webb Space Telescope)، در آینده­ای نه چندان دور، اطلاعات ارزشمند و نویدبخشی درباره امکان حیات در کرات دیگر،  به دنیای علم و بشریت عرضه نماید. آیا، اراده کافی برای محافظت از زمینِ زیبا در انسان ها به وجود خواهد آمد؟www.sedayemoallem.ir

www.atrakdailly