چگونه بهتر مطالعه کنیم...
روش مطالعه به‌طور کلّی، انفرادی و اختصاصی است. واقعاً هر فردی برای خود، روشی خاص دارد. شاید سعی در تغییر این روش خود مانع مطالعه مفید باشد، ولی آنچه مهم است، برای مطالعه در تمام دروس، مواردی را یادآوری می‌نمایم. امیدوارم که مورد توجّه تمامی دانش‌آموزان واقع گردد:
1- باید انگیزه ایجاد شود، یعنی باید بدانید که برای چه مطالعه می‌کنید. فهرستی از دلایل که میخواهید برای آنها درس بخوانید را فراهم کنید؛ این فهرست به شما کمک میکند تا در مطالعه، ثابت قدم باشید.
2- خودتان مسئول اوقات خودتان باشید. یعنی مدیریت زمان، دست خود شما باشد، نه این‌که زمان، عهده‌دار کارهای شما باشد. حتماً زمان‌بندی لازم را انجام دهید. تاکید می‌کنم از «دفتر برنامه‌ریزی به روش قلم‌چی» حتماً استفاده کنید، چون بهترین روش مدیریت زمان، در این دفتر آورده شده است. از دفتر برنامه‌ریزی استفاده کنید، به توصیه‌های آن عمل کنید و نتیجه‌ی آن را ببینید.
3- نحوه‌ی فراگیری خود را کشف کنید. شما در طول دوران مدرسه، حتماً در درس یا درس‌هایی موفّق‌تر بوده‌اید و بهترین نمره‌ها را کسب کرده‌اید. آنها را بشناسید و بشکافید و همان مسیر را برای دیگر درس‌ها امتحان کنید و نتیجه‌ی مثبت آن را مشاهده نمایید.
4- در حدّ امکان، مکانی را برای مطالعه در نظر بگیرید که در آن راحت هستید. این مکان ممکن است برای افراد متفاوت متغیّر باشد، ولی آنچه اهمیّت دارد، این است که شما در این مکان، راحت باشید.
5- مشاهده کنید. ببینید، از دیگران سوال کنید، سپس دست به انتخاب بزنید. به خودتان جرأت دهید که هر چه نمی‌دانید را بپرسید. زمانی که برایتان سوال ایجاد شد، بدانید که بعضی از نکات درس را یاد گرفتید؛ کسانی که اصلاً سؤال نمی‌پرسند، معمولاً کسانی هستند که کم‌تر متوجّه می‌شوند. بنابراین تا میتوانید، بپرسید.
6- خودتان را با روش مطالعه‌ای که به‌طور اتّفاقی انتخاب کرده‌اید، محدود نکنید. سعی کنید انعطاف‌پذیر باشید. برای انجام کارهای مختلف، به‌کارگیری روش‌های مختلف سودمند است. روشی را انتخاب کنید که در آن، بیش‌ترین کارایی را داشته باشید.
7- سعی کنید در گروه‌ها شرکت کنید. چرا که در گروه‌ها، چندین نفر با هم هم‌فکر می‌شوند. شاید بعضی‌ها روی نکاتی دست بگذارند که ما اصلاً به آنها توجّه نکرده باشیم. گروه‌ها باعث پویایی و دانش‌افزایی می‌شوند.
8- سعی کنید شکست‌ها را به گردن این و آن نیندازید. اصلاً توجیه نکنید، در هنگام شکست، واقع‌بین باشید و خود را فریب ندهید و سعی کنید با درایت و تأمّل، نکات منفی کار را بررسی کرده و در جهت افزایش پیشرفت در آینده، از آنها استفاده کنید. در بسیاری از مواقع، علل موفّقیّت، شکست‌های قبلی بوده است. باید از ناکامی‌ها درس بگیریم و اراده‌ی خود را تقویت کنیم.
9- نسبت به یادگیری درس در کلاس درس، علاقه نشان دهید. زیرا موجب میشود که معلّم در کلاس، با شور و اشتیاق بیشتری درس را ادامه بدهد. می‌دانیم که شنونده، صاحب سخن را مشتاق میکند و باعث میشود که او، با شور و شوق، مطالب خود را بیان نماید.
10- سعی کنید تا میتوانید، از دیگران استفاده کنید. از تجربیات و اشتباهات دیگران حداکثر استفاده را ببرید. دامنه‌ی ارتباط خود را افزایش دهید و سعی کنید از دانش آنها، به نحو احسن استفاده کنید و در مواقع لازم، از آنها قدردانی نمایید.
11- یادداشت‌برداری کنید. نکات مهم درس را ثبت کنید و بعداً آنها را مرور کنید. سعی کنید نکاتی را یادداشت کنید که بلد نیستید.
12- دوره و مرور مطالب یادداشت شده، یادتان نرود. زیرا باعث میشود که اطّلاعات از حافظه‌ی کوتاه مدّت به حافظه‌ی بلند مدّت منتقل شود.
13-به عکس‌ها، نمودارها و جداولی که جهت فهم بیشتر درس در کتاب ارائه شده‌اند، توجّه بیشتری نمایید. در این نمودارها نکاتی وجود دارد که در متن درس نیامده و میتواند بر آموخته‌های شما بیفزاید.
14- شرایط را برای تدریس معلّم که مطالعه‌ی شما را سامان می‌بخشد، فراهم کنید. به معلّم و هر کسی که جهت افزایش دانش به شما کمک میکند، احترام بگذارید. قبل از ورود معلّم، ملزومات آموزشی را تهیّه کنید؛ طوری که معلّم تصوّر نماید که خواهان درس هستید. در این صورت، معلّم به کلاس شما، بیشتر توجّه میکند.
15- از امتحان غافل نشوید. سعی کنید همواره از دیگران که میتواند پدر، مادر یا برادر و خواهر باشند، بخواهید که شما را امتحان کنند و از شما سؤال بپرسند تا این‌که بدانید در چه شرایطی به سر می‌برید.
