کیسپپتین مهم ترین بازیگر در کنترل تولیدمثل پستانداران: دکتر ابراهیم نبئی
اثرات تحریکی کیسپپتین بر ترشح گنادوتروپینها: تزریق درون وریدی و عضلانی(با شدت کمتر) Kp-10 ،سطوح LH به شدت به طور معنیداری غلظت LH و FSH را در هر دو جنس افزایش میدهد. اثر تزریق Kp-10 بر ترشح گنادوتروپینها با توجه به مرحله سیکل قاعدگی و فصل در میشها فرق میکند. پاسخ LH به Kp-10 در مرحله پس از فاز فولیکولی بزرگتر از تزریق آن در طی فاز فولیکولی (در طی فصل زایش) است. شواهد موجود نشان دادهاند که عمل کیسپپتین بر ترشح گنادوتروپینها به صورت مرکزی و به وسیله GnRH واسطه میشود. اگرچه رسپتورهای استرادیول α(ERα) نقش اساسی در اثرات فیدبکی E2 بر ترشح GnRHبازی میکند، اما نورونهای GnRH ERα را بیان نمیکنند. بنابراین، باید برخی دیگر از نورونها اثر E2 را بر نورونهای GnRH میانجی کنند. نورون های کیس پپتین به عنوان واسطه اولیه ی فیدبک استروئیدهای گنادها جهت کنترل آزادسازی GnRH در پستانداران مطرح می باشند. استقرار همزمان سلول های کیس پپتین با رسپتورهای استروئیدی گنادی (خصوصا رسپتورهای پروژسترون و تستوسترون) شاهدی برای این نقش، است. علاوه بر اثرات هورمونی، شواهد محکمی از دو شکلی و تفاوت جنسیتی در بیان کیس پپتین در تمامی گونه های مورد آزمایش گزارش شده است. در انسان مشاهده گردیده است که تعداد سلول های کیس پپتین در هسته های قیفی شکل ماده ها بیش از نرها می باشد. همچنین در هسته پیش بینایی سلولهای فعال ایمنی کیس پپتین در ماده ها مشاهده شده اند اما در مغز نرهای آزمایش شده دیده نشده اند. تفاوت جنسیتی مشاهده شده در انسان و برخی جانوران می تواند به نقش عملی این بخشها در ترشح موجی پیش ازتخمک گذاری در ماده ها بازگردد. در جوندگان، AVPV به عنوان بخشی بحرانی در ترشح موجی GnRH می باشد و تخریب این ناحیه از ترشح موجی القاء شده با استروئیدها جلوگیری می کند، در حالی که ناحیه ARC در گوسفند و پریمات ها جهت ترشح موجی پیش از تخمک گذاری ضروری می باشد. بنابراین تفاوت های جنسیتی در جمعیت نورون های کیس پپتین ARC (قیفی شکل) در گوسفند و انسان می تواند به اهمیت این گروه از سلول ها در ترشح موجی GnRH در مقایسه با جوندگان( که AVPV که این نقش مهم را ایفاء می کند) بازگردد. با تحقیقات موجود به نظر مسلم می رسد که نورون های کیس پپتین باید به طور مستقیم با نورون های GnRH سیناپس داشته باشند.
کنترل ترشح ضربانی GnRH توسط نورونهای کیسپپتین: مطالعات الکتروفیزیولوژیک جدید نشان دادهاند که در بز فعالیت مولدهای پالسی GnRH در نزدیک نورونهای کیسپپتین ARC در نرها و مادهها ثبت میشود. در واقع تمامی نورونهای کیسپپتین گوسفند و بز به طور همزمان نوروکینینB و دینورفین A را بیان میکنند ( نورونهای KNDY کیسپپتین-نوروکینین-دینورفین). جدیدا برخی تحقیقات نوروکینینB را در تنظیم ترشح پالسی GnRH دخیل میدانند. تزریقICV، نوروکینینB بلافاصله مولد پالسی GnRH را فعال میکند.
کنترل ترشح موجی GnRH توسط نورونهای کیسپپتین: جمعیت نوکی نورونهای کیسپپتین(در AVPV) نقشی مهمی در راهاندازی وقایع موجی اطراف مدت تخمکگذاری LH/ GnRH در جوندگان دارد. گزارشات اندکی در مدلهای حیوانی پیشنهاد نمودهاند که کیس پپتین این حیوانات در ترشح موجی LH به کار میرود. این یافتهها پیشنهاد میکنند که سیستم کیسپپتین- GnRH ناحیه پیشبینایی در مکانیسم تولید موجی GnRH در میش به کار میرود.
نقش کیسپپتین در جفت: اگرچه کیسپپتین در نرها و مادههای غیر باردار به میزان بسیار کم دیده میشود، این مقدار در زنان باردار به میزانی حدود 7000برابر میرسد. افزایش سطوح کیسپپتین در حال گردش منشاء جفتی دارد. در سنسیتوتروفوبلاست). علاوهبر این سطوح پلاسمایی کیسپپتین به سرعت در طی چند روز پس از زایمان و یا تخلیه بافتهای جفت به سطوح طبیعی باز میگردد. سلول های تروفوبلاست نقشی ضروری در تهاجم به بافت رحم در هنگام بارداری بازی می کنند. بنابراین باعث لنگراندازی جفت در رحم می شود. این تهاجم در بیماری تروفوبلاستیک بارداری تنظیم نمی شود1 و در بسیاری از نمونه ها به شرایط سرطانی ختم می شود(سرطان کوریون). GTD با ابقاء بافت های جفت مشخص می گردد که منتهی به افزایش پایدار سطوح پلاسمایی HCG می گردد (در حالی که پس از حاملگی طبیعی سطو ح آن به طور قابل ملاحظه یی کاهش می یابد). در این بیماری پس از زایمان میزان کیس پپتین نیز بالا باقی می ماند و پس از شیمی درمانی موفق به طور قابل ملاحظه یی کاهش می یابد. علاوه بر این بیان kiss1 در سلول های تروفوبلاستیک انسانی تخلیص شده به طور معنی داری در سرطان کوریون نسبت به بارداری طبیعی کاهش می یابد. این مشاهدات بیان می دارند که kiss1 ابتدا به عنوان یک فاکتور ضد متاستاز شناخته می شود.
کاربرد کیسپپتین ومواد مرتبط: شواهد موجود بیانگر افزایش LH و FSH توسط کیس پپتین در نرها و ماده های سالم می باشد و چنین اثر تحریکی بر محور HPGمی تواند جهت تیمارهای ناباروری استفاده شود. مواد درمانی متنوعی مثل گنادوتروفین های یائسگی (HMG حاوی LH و FSH) و گنادوتروفین های نوترکیب استفاده می شوند. این گونه تزریق ها جهت القای تولید اسپرم و بلوغ در افراد با بیضه های کوچک ناشی از کمی ترشح گنادوتروپین ها نیز استفاده می شود. اگرچه این تیمارها در اکثر سوژه ها موثر هستند اما ریسک کم اما معنی داری وجود دارد که فرد در تمام عمر به تحریک بیش از حد تخمدان ها2 OHSS دچار گردد. تزریق کیس پپتین می تواند جایگزین مناسبی برای تزریق گنادوتروفین ها باشد. جالب توجه آن است که کیس پپتین از طریق تنظیم افزایشی ترشح GnRH جهت تحریک آزادسازی گنادوتروفین های درون زا عمل می کند و تیمار با آن می تواند ریسک ابتلاء به OHSS را بکاهد.
کابردهای عملی:1-همزمانسازی تخمکگذاری با کیسپپتین: کیسپپتین میتواند به عنوان ابزاری جدید در تقارن تخمکگذاری بکار گرفته شود و از این طریق تلقیح مصنوعی و برنامههای IVF بهبود یابند. 2-تسریع بلوغ با کیسپپتین: تزریق درون وریدی Kp-10، ترشح LH و پروژسترون را افزایش داد، این افزایش قابل مقایسه با ترشح موجی LH در میشهای بالغ بود، این نتایج نشان داد که تزریق نوبهیی Kp-10 که میتواند افزایش فعالیت سیستم عصبی کیسپپتین را در طی دوره بلوغ تقلید نماید، تخمکگذاری و تشکیل جسم زرد را القاء کند.
1- Gastational Trophoblastic Disease 2- Ovarian Hyperstimulation Syndrome
- ۰۱/۱۱/۳۰