تجزیه و تحلیل موضوعی سوالات آزمونهای مرحله اول المپیاد زیست شناسی ایران (از ابتدا تاکنون)
تجزیه و تحلیل موضوعی سوالات آزمونهای مرحله اول المپیاد زیست شناسی ایران (از ابتدا تاکنون)
رضا مقدسی1؛ دکتر قربانعلی رسام2
1. دبیر زیست شناسی؛ 2. استادیار دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
المپیاد زیست شناسی از جدیترین رقابتهای علمی در سطح ایران و جهان است که دانشِ زیست شناختی دانش آموزان دبیرستانی(رشته تجربی) و دبیران زیست شناسی را به چالشی جدی فرا می خواند. همچنین، این رقابت علمی نقش مهمی در ارتقای تبادل اندیشه ها، مواد آموزشی و تحقیقاتی، برقراری ارتباطهای بین المللی منظم بین دانش آموزان علاقه مند به زیستشناسی، ایجاد ارتباط های دوستانه بین جوانان کشورهای مختلف و در نتیجه ارتقای همکاری و تفاهم میان ملتها ایفا می کند. این پژوهش، به منظور بررسی سهم موضوعات مختلف زیست شناسی در طراحی سوالاتِ آزمون و مقایسه آن با سرفصل های المپیاد جهانی زیست شناسی انجام گرفته است. بنابراین ابتدا سوالات آزمونهای مختلف، براساس سرفصلهای المپیاد جهانی زیست شناسی، دسته بندی و سپس با نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. بررسیهای نشان می دهد که سرفصلهای زیست شناسی سلولی-ملکولی، بیوشیمی و آناتومی- فیزیولوژی (جانوری و گیاهی) بیشترین سهم را در طراحی سوالات دارند؛ در حالی که مباحث رفتارشناسی و سیستماتیک جانداران از درجه اهمیت کمتری نزد طراحان برخوردار می باشند. به علاوه بررسی انحراف معیار سوالات نشان می دهدکه مباحث رفتارشناسی و سیستماتیک به ترتیب کمترین و بیشترین نوسان را از حیث تعداد سوالات در دورههای مختلف داشته اند. با توجه به این که اکثر دانش آموزان نداشتن شناخت کافی از سرفصلهای المپیاد زیستشناسی را مهمترین دلیل عدم شرکت در این رقابت مهم علمی می دانند، نتایج حاصل از این پژوهش می تواند بسیار تاثیرگذار باشد.
لغات کلیدی: المپیاد زیست شناسی، زیست شناسی
مقدمه
بشر امروزی با بحرانهای بزرگی از قبیل آلودگی و تخریب محیط زیست، کمبود آب شیرین، کمبود نفت و منابع انرژی، سوء تغذیه و بیماریهای مهلکی مانند ایدز و مالاریا و ... روبهرو است. بی شک، حل این مشکلات بدون کمک زیست شناسان امکانپذیر نمی باشد. در سالهای اخیر پیشرفتهای شگرفی در زمینههای محتلف علوم زیستی مانند کنترل و درمان بیماریها، پیوند اعضای بدن انسان، تولید انواع جدید محصولات زراعی و باغی ... حاصل شده است. این پیشرفتها نقش مهمی در افزایش سطح بهداشت و سلامتی جوامع بشری و تولید غذای مورد نیاز آنها داشته است. لذا جایگاه و اهمیّت علوم زیستی در زندگی بشر امروزی و تلاش برای صعود به جایگاه بالاتر دراین رشته امری اچتناب ناپذیر است. در راستای آن تجهیز به تکنیکهای پیشرفته و برخورداری از فرصتهای ارزشمند ناشی از آن، نظیرافزایش ضریب سلامتی و امید به زندگی در جامعه، ایجاد اشتغال، افزایش درآمد ارزی کشور و ... تاثیر بسزایی در آیندهی این مرز و بوم خواهد داشت. المپیاد زیست شناسی فرصتی است برای یافتن استعدادها و افراد توانمندی که بتوانند خاطره پورسینا و خوارزمی را در دنیای امروزی زنده نمایند.
برای مطالعه و دانلود اصل مقاله به مجله رشد زیست شناسی شماره 93 زمستان 1392 مراجعه فرمایید.
